Petra Veenhof is verloskundige bij Bakerraad, een verloskundige praktijk in Zwolle. Op dit moment is alles even anders, dus ook het werk van een vroedvrouw. Door het coronavirus moeten er flink wat maatregelen in acht worden genomen en is het voor zwangere stellen nét even wat spannender dan normaalgesproken. Als je (voor het eerst) zwanger bent, zit je hoofd sowieso al vol met vragen, tijdens de coronacrisis komen daar nog extra vragen en zorgen bij. In dit interview legt Petra uit hoe haar werk er op dit moment uitziet en beantwoordt ze de meest gestelde vragen met betrekking tot zwangerschap en het coronavirus.
De situatie, met betrekking tot het coronavirus, is inmiddels weer wat gewijzigd. Hoe zien de controles er op dit moment uit?
Gelukkig zijn de maatregelen inmiddels wat versoepeld. Tot voor kort mochten de partners van de zwangere vrouwen niet mee naar de echo-afspraken, en dat was echt een gemis. De reguliere controles waren ook wat beperkter, maar die zijn nu weer bijna helemaal zoals we gewend waren. Wel is het nog steeds zo dat er zo min mogelijk mensen in de praktijkruimtes mogen komen, wat betekent dat tijdens reguliere controles alleen de zwangere aanwezig mag zijn. De partner, kinderen of andere familieleden mogen hier dus helaas nog niet bij zijn.
Wat zijn de extra maatregelen die jullie momenteel binnen de praktijk hanteren?
Dat zijn er best veel. Zo zorgen we ervoor dat er zo min mogelijk cliënten elkaar treffen en is de praktijk zo ingericht dat er in ieder geval 1,5e meter afstand gehouden kan worden. Daarnaast zien ons assistenten bijna geen cliënten meer en worden alle extra controles, zoals het wegen van het gewicht, het afnemen van bloed en het maken van een nieuwe afspraak, door de verloskundigen gedaan. Verder wassen we onze handen schraal en poetsen we alles na elke afspraak. Wanneer een zwangere Covid-19 klachten heeft, maar we haar echt moeten controleren, doen we dat alleen met volledige bescherming aan.
Merken jullie extra zorgen of stress bij zwangere vrouwen?
Dat is eigenlijk heel erg wisselend. De meeste zwangeren begrijpen de maatregelingen en houden zich daar ook netjes aan. We zien dat vrouwen die zwanger zijn heel voorzichtig zijn tijdens de coronacrisis. Ze blijven zoveel mogelijk thuis en vermijden contact waar het kan. In de eerste weken hebben we wel duidelijk meer bezorgde telefoontjes van zwangeren gehad dan normaal. Zelf waren wij ook een beetje huiverig voor wat er zou gaan komen. Maar nu we een aantal weken verder zijn, merk je dat deze angst en extra stress er bijna niet meer is. Gelukkig lijkt het er ook op dat zwangeren niet extra kwetsbaar zijn voor COVID-19. Dat is voor veel vrouwen toch een hele geruststelling.
Rond de 22 weken zwangerschap kunnen vrouwen tegenwoordig een vaccinatie tegen kinkhoest krijgen. Kan dat nu nog steeds?
Jazeker! Het geven van deze vaccinaties heeft gelukkig niet stilgelegen. De GGD gaf al vrij snel aan dat het een belangrijke vaccinatie is en dat de afspraken hiervoor gewoon door zouden gaan. Uiteraard wel met alle benodigde hygiënemaatregelen. Wanneer iemand corona gerelateerde klachten heeft rondom de 22 weken zwangerschap, dan is het belangrijk om de afspraak te annuleren en een nieuwe in te plannen. Die 22 weken is een streven, maar het is geen probleem wanneer de vaccinatie later wordt gegeven. De vaccinatie heeft 2 weken nodig om bescherming voor de baby te bieden, dus het zou zelfs nog 2 weken voor de geboorte gegeven kunnen worden.
Zien jullie een duidelijk verschil in het aantal thuisbevalling vóór en tijdens de coronacrisis?
In de eerste weken zagen we dat zeker! Maar nu er iets minder onrust over het virus is, gaat het percentage weer een beetje richting normaal. Het ziekenhuis in onze regio geeft ook duidelijk aan dat zwangeren echt welkom zijn en gelukkig mogen partners gewoon bij de bevalling aanwezig zijn.
Hoe gaan jullie op dit moment om met voorlichtingsbijeenkomsten?
Voorheen vonden er regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten plaats, maar dit staat sinds de coronacrisis helemaal stil. Ook al mogen er sinds 1 juni weer kleine groepen samenkomen, we zijn toch extra voorzichtig omdat het om veel zwangere vrouwen bij elkaar gaat. Waarschijnlijk zullen we vanaf september weer gaan starten met voorlichtingsavonden. Tot die tijd bieden we aanstaande ouders informatie via opgenomen filmpjes en is er altijd ruimte voor vragen tijdens de spreekuren.
En hoe zit dat met zwangerschapscursussen?
In het begin lagen al deze cursussen even stil, maar gelukkig worden er steeds meer digitale alternatieven aangeboden. We zijn blij dat hier zo creatief mee om wordt gegaan! Het is toch belangrijk dat je je zo goed mogelijk kunt voorbereiden op de bevalling, en het liefst op de manier zoals jij dat zelf graag zou willen.
Hoe ziet de kraamweek er tijdens de coronacrisis uit?
Vooral heel rustig 😉. Van onze kant komen we nu 1 keer in de kraamweek bij de kraamvrouw thuis. Het is toch wel prettig om even live de bevalling te kunnen evalueren. De overige controles doen we dan via de telefoon of via videobellen. De afgelopen tijd hebben we echt gemerkt dat jonge ouders erg voorzichtig zijn met bezoek aan huis. En dat is wat ons betreft ook terecht. Stiekem is dit ook wel lekker om op deze manier met je kersverse gezinnetje te kunnen cocoonen. We realiseren ons echter ook dat het jammer is dat de nieuwe aanwinst alleen via het raam kan worden geshowd. Wat dat betreft hebben alle zwangeren én hun partners het toch de gehele coronaperiode dapper gedaan!
Moet je met een pasgeboren baby extra voorzichtig zijn in deze situatie?
Een pasgeboren baby is natuurlijk altijd kwetsbaar. Maar het lijkt er nu gelukkig niet op dat ze ook kwetsbaarder zijn voor Covid-19.
Mocht je na de bevalling besmet raken met het coronavirus, kun je dan gewoon borstvoeding (blijven) geven?
Goede vraag! In de eerste weken waren er bij onszelf ook veel vragen hierover. Echter heeft borstvoeding zoveel meerwaarde, dat direct is onderzocht of dit mogelijk is. En gelukkig is dat het zeker! Uiteraard dienen dan wel extra hygiënemaatregelen in acht genomen te worden, zoals het dragen van een mondkapje tijdens het voeden.
Gelukkig lijkt het ziekteverloop, wanneer je besmet bent met het coronavirus, bij zwangeren hetzelfde te zijn als bij vrouwen die niet zwanger zijn. Ook worden er door de verloskundigenpraktijken en ziekenhuizen strenge maatregelen genomen om te voorkomen dat jij of je pasgeboren baby wordt besmet. Je hoeft je dus als zwangere geen extra zorgen te maken. Heb je toch nog vragen met betrekking tot zwangerschap en het coronavirus? Bekijk dan de website van het RIVM, of neem contact op met je eigen huisarts of verloskundige.